Sententiae in ludum lantruculorum es un librito breve y sentencioso en el cual, a través de pequeñas máximas (aforismos, ocurrencias y divertimentos), se nos explican diferentes aspectos del noble juego.
O, como reza su prólogo (y sólo el prólogo) en latín:
Iam quinque et triginta fere annos, nullo spatio temporis interposito, scholas tradidi ludi illius latrunculorum, in quibus scholis occasiones haud raro arripiebam sententias notas proferendi lusorum in tabulis latrunculariis probatissimorum eo animo, ut lectionem corroborarem in discipulis, medullam doctrinae adhaererem menti discipulorum, scholae acumen tollerem, iucundiorem efficerem praeceptum obscurum, animum mouerem auditorum eorumque curiositatem excitarem, immo eos impellerem ad risum uel ad mirationem.
Huc enim tendunt praesertim sententiae, aphorismi, aurea dicta ac memorabilia, aut quacumque uoce utamur illis sapientiae momentis significandis, ex usu quidem ortis; quoas si magister recte usurpauerit, semina doctrinae in scholis suis sparget, cuius lux, tot coloribus ornata, memoriae adhaerebitur discipulorum, qui annis labentibus animo uoluent praecepta breuibus sententiis permixta.
Cum breui animaduertissem sententias, prout a discipulis experiebar, partes haud paruas agere posse in arte docendi, me dedi studio sententias in ludum latrunculorum colligendi, quae multis uariisque enchiridiis continebantur, ut dicta collectanea conscriberem, non propter eorum copiam, quin immo propter ingenii acumen ac subtilitatem. Cui thesauro conueniret et amicorum cogitationes inscriptu dignas et consilia a me ex tempore in scholis excogitata: quibus exceptis, ecce, beneuole lector, «Sententiae in ludum latrunculorum».
Quae sententiae ex studio efflorescunt Antiquitatis auctoribusque classicis in tribus fundamentis iaciendis, quibus nititur mens humana, ut puta VIS, PVLCHRITVDO, SAPIENTIA. Vis in exhortando, ne in obliuionem ueniant praecepta; pulchritudo in tradendo, ut mens in obseruando gaudeat; sapientia, ut animus progrediatur. In regionibus enim quae ad occidentem spectant, Latinitas uestigia plurimum impressit in alias prouincias auxilio scriptorum probatissimorum, Iulii scilicet Caesaris, Ciceronis, Horatii, Vergilii, e quorum monumentis multae exhaustae sunt sententiae. In honorem igitur linguae, quae per saecula placita hominum tradita sunt cuiusque studium ac usus conuenit indoli ac consuetudini Europaeae, auctor et editor ausi sumus in hoc discrimine temporum edere in lucem opus indicem Latinum Latinamque praefationem continens, quippe quae lingua, nostro saltem animo uiua, optime omnium praestare possit Europae congregandae.
In mole denique huius laboris Latine saeculo xxi conficiendi, gratias agimus plurimas Consociationi c.n. APLEC (uulgo «Associació de Professors de Clàssiques de Catalunya»), quae magnam semper nauauit operam ut usus et studium Linguae Latinae quoquouersus peruulgaretur, praecipue Villelmo Cintas, sine cuius studio interpretandi nunquam hoc opus apparuisset.
Romae, a.d. vi Kal. Aug. ann. mmxx
La lógica del ajedrez 